سیمای عشایر استان تهران

سیمای عشایر استان تهران

  جامعه عشایری بعنوان جامعه سوم حدود چهارصد سال بدلایل مختلف از اكثـر نقاط عشـایری كشـور به این استـان مهاجرت كردند و بعلت ویژگیهای اقلیمی و جغرافیـایی استـان همچنـان به شیوه معیشت پدران خود یعنی دامـداری ازطـریق كوچ به منـاطق ییلاقی ، میانبند و قشلاقی ادامه داده اند . این جامعه امروز با جمعیتی بالغ بر 2587 خـانوار در زمان قشـلاق و 3150خانوار در زمان ییـلاق و جمعیتی حدود 13000 نفر به علاوه 600 خانوار میهمان ( 3000 نفر جمعیت ) در ییلاق و با دراختیار داشتن قریب به 550/000 واحد دامی همراه با 85000 واحد دامی عشایر میهمان ، متشكل از 4 ایل و 27 طایفه شامل ایلات هـداونـد ، سنـگسـری ، مغــان ، كلهر و طوایف وابسته یا مستقل هداوندخانی ، سیری ، میرزایی ، عرب كتی ، فشند ، شـاهسـوند بغـدادی ، عرب صحنـایی ، كـوهی ، كلكوهی ، قشقـایی ، سنایی، محمدلو ،جـلال لـو ، امیرلو ، موسی لو ، شیخ لـر ، اسكنـدری، اینانلو ، راحت لو ، شعبانی ، تقوی ، سـوری ، حیـدری ، خرمایی ، میوه ای ، حنیفی ، غلامی ، حشمی ، طرودی ، كتال ، سیر ، حسینی ، پازوكی ، مستخدمین ، ارمنده ای ، الیكایی ، بولانی ، علمدار و نائینی می باشند كه در قالب 3 زیست بوم23 سامانه و154 سامان عرفی در مناطق عشایری شهرستانهای فیروزكوه ، دمـاوند ، ورامین ، پـاكدشت ، ری ، ملارد ، شمیـرانات استقرار دارند و توسط 7 شركت تعاونی و یك اتحادیه استان خدمات دهی می شوند . به استناد تحقیق بعمل آمده عشایر استان كه گله داران عمده گوسفند و بز نژادهای اصیل بومی منطقه می باشند 44% گوسفند و بره ، 31 % بز و بزغاله و 90% شتر و بچه شتر از كل دام استان را در اختیار دارند . تولیدات سالانه این جامعه که هر خانوار آن نمادی از یک کارگاه تولیدی است ,000/10 تن گوشت ، 12000 تن شیر , 1100 تن سایر فرآورده های لبنی و 560 تن پشم می باشد . همچنین در تولید صنایع دستی نظیر قالی و قالیچه , گلیم , جاجیم , زیلو , گبه , جوراب , کلاه و دستکش , حصیر و سیاه چادر که بیشتر جنبه خود مصرفی دارند فعالیت می کنند . پرورش آبزیان , جمع آوری گیاهان داروئی و زراعت نیز از جمله دیگر اقدامات تولیدی برخی از آنان است . 


تعریف برخی مفاهیم
با توجه به شرایط اقلیمی - جغرافیایی سرزمین ایران زندگی عشایری توأم با كوچندگی دارای پیشینه تاریخی بسیار طولانی در ایران بوده و علاوه بر اینكه تا حدود یك قرن پیش قسمت عمده ای از جمعیت كشور را عشایر تشكیل می دادند، در صحنه سیاسی نیز جمعیت و جوامع عشایری طی قرون متمادی از نقش اجتماعی - اقتصادی، قدرت و اقتدار سیاسی زیادی برخوردار بوده و در مراحلی از تاریخ حاكمیت سیاسی ایران و برخی از سرزمین های اطراف را نیز در اختیار داشته اند.

دامدار سنتی به همراه كوچ نوعی از زندگی اجتماعی و سازمان تولیدی است كه اساس معیشت آن بر بهره-برداری از فرآورده¬های دامی، كوچ و جابجایی انسان و دام به منظور استفاده از چراگاه¬های طبیعی در مناطق ییلاقی (سردسیر) و قشلاقی (گرمسیر) و احتراز از گرما و سرمای شدید می باشد. یك گروه از اجتماعات كوچنده را «عشایر» تشكیل می دهند. از نظر الگوی زیست، شیوه زندگی و وضعیت كوچ و استقرار و ... عشایر به اشكال و گروه¬های مختلف قابل تقسیم هستند كه در این بخش به برخی از مشخصات و ویژگی های آن اشاره می شود.

عشایر:
واژه عشیره لغت عربی، از ریشه «عشر» به معنی دهه می باشد. در اصطلاح عرب، به گروه اجتماعی هم خویشاوند (پدرتبار) كه معیشت آنها بیشتر بر پرورش شتر كه مبتنی بر كوچ (جابجایی) است، اطلاق می گردد. همچنین عشیره به معنی برادران، تبار و نزدیكان از جانب پدران و آبا نیز می باشد. عشیره و عشایر اسم فارسی مأخوذ از عربی به معنی خویشان، نزدیكان و تبار اهل خانه و ایل و قبیله و طایفه است.

عشایر كوچنده:
• به جمعیت و جوامعی اطلاق می گردد كه حداقل دارای سه ویژگی زیر باشند:
• ساختار اجتماعی مبتنی بر سلسله مراتب ایلی (قبیله ای)
• اتكای اصلی معاش به دامداری
• شیوه زندگی مبتنی بر كوچ

عشایر كوچنده در چارچوب تقویم زمانی كوچ، هر ساله حداقل دوبار، در موعد كوچ بهاره از قشلاق به ییلاق و كوچ پائیزه نیز از ییلاق به قشلاق به همراه تمامی اعضای خانوار و دام اقدام به كوچ و استقرار در قلمروهای مرتعی خود می كنند.

عشایر نیمه كوچنده:
به آن تعداد از خانوارهای عشایری اطلاق می گردد كه حداقل در یكی از قطب های استقرار (منطقه ییلاق، قشلاق یا میان بند) دارای سكونتگاه ثابت بوده و همواره تعدادی از اعضای خانوار در آنجا سكونت دارند.

عشایر رمه گردان:
به آن تعداد از خانوارهای عشایری اطلاق می شود كه اكثر اعضای خانواده در یك نقطه یا مكان (در داخل قلمرو ایلی و یا خارج از آن) سكونت ثابت اختیار كرده و در كوچ شركت نمی كنند. در شیوه كوچ رمه گردانی دامها به همراه چوپان و تعدای از افراد ذكور خانواده جابجا شده یا كوچ داده می شوند.

عشایر اسكان یافته (یكجا نشین):
خانوارهای عشایری كه تمامی اعضای آن در یك مكان سكونت ثابت اختیار كرده و كوچ نمی كنند اما با توجه به حفظ برخی مناسبات اقتصادی (مالكیت و حقوق بهره برداری از مراتع و منابع قلمرو) و فرهنگی - اجتماعی (احساس تعلق به ایل و عشیره) خود را عضو ایل و طایفه، و ... تلقی می كنند.

ایل:
اتحادیه سیاسی متشكل از تیره ها و طوایف عشایری است كه بنا به وابستگی های خویشاوندی و همخونی، و یا ضرورتهای سیاسی و اجتماعی در یك برهه از زمان و در سرزمینی مشترك كه دارای قلمرو ایلی مشخصی نیز می باشند با هم متحد شده و تشكیل یك ایل را می دهند.
ایلات معمولاً در حوزه های فرهنگی عادات مشخص، آداب و رسوم و سنتهای یكسانی دارند.

طایفه:
عبارت است از یك واحد اجتماعی، سیاسی متشكل از تعدادی تیره¬ها كه مشخص ترین و مهمترین رده از سلسله مراتب ایلی عشایر بوده و واحدهای تشكیل دهنده آن غالباً با نام طایفة خود شناخته می شوند. در سلسله مراتب سازمان اجتماعی عشایر، عموماً طایفه بین ایل و تیره قرار گرفته، اما طوایفی نیز وجود دارند كه به هیچ ایلی وابسته نبوده و «طایفه مستقل» نامیده می شوند.

تیره:
در ساختار اجتماعی عشایر، تیره از مجموع چند واحد كوچكتر مانند دودمان، بنكو، تش، اوبا و ... تشكیل می شود كه بعد از طایفه قرار دارد و ركن اصلی طایفه و ایل بحساب می آید. اساس تیره مبتنی بر پیوندهای خویشاوندی و اصل و نسبی است كه همبستگی سیاسی، اجتماعی اقتصادی و دفاع از منافع افراد عضو را به عهده دارد.

زیست بوم عشایری:
محدوده ای است از سرزمین و قلمرو رده های ایلی كه علی الاصول شامل: ییلاق، قشلاق و مسیر بین این دو باشد.

ییلاق یا سردسیر:
محدود زیست و قلمرو جغرافیایی كه عشایر، تمام یا قسمتی از فصول بهار و تابستان را در آن می گذرانند.

قشلاق یا گرمسیر:
محدوده زیست و قلمرو جغرافیایی كه عشایر، تمام یا قسمتی از فصول پائیز و زمستان را در آن می گذرانند.

میانبند:
به گذرگاهها و اطراقگاههای موقت در مسیرهای كوچ بین ییلاق و قشلاق اطلاق می گردد.

كوچ عشایری:
عبارت است از حركت خانوارهای عشایری از نقطه ای به نقطه دیگر با هدف استفاده از مراتع برای چرای دام كه معمولاً با همه اعضای خانوار، باروبنه، سرپناه قابل حمل و همراه با ایل، طایفه یا رده هایی از آن انجام می گردد. كوتاه یا بلند بودن مسیر كوچ تغییری در مفهوم كوچ نمی دهد.

مسیر كوچ:
به خط سیر كوچ حداقل كوچكترین رده ایلی از ییلاق به قشلاق و بالعكس اطلاق می گردد.

برون كوچی:
برون كوچی به نوعی از كوچ عشایر اطلاق می گردد كه منطقة ییلاق، قشلاق و میان بند خانوار یا گروه عشایری در محدودة جغرافیایی استان واحدی واقع نگردیده باشد.

درون كوچی :
درون كوچی به نوعی از كوچ عشایر اطلاق می گردد كه منطقة ییلاق، قشلاق و میان بند خانوار یا گروه عشایری در محدودة جغرافیایی استان واحدی واقع شده باشد.

عشایر میهمان :
عشایری هستند كه بنا به حقوق عرفی و ضرورتهای اقتصادی و معیشتی مدتی از سال را در استان یا استانهای دیگر به سر می برند، این عشایر در استان دوم اصطلاحاً غیربومی (میهمان) نامیده می شوند.

كوچ سنتی:
كوچ سنتی به شیوه ای از كوچ اطلاق می گردد كه خانوار طی مسیر كوچ به همراه دام حركت نموده و در اطراقگاههای مشخصی توقف داشته و در این جابجایی تمام باروبنه زندگی بوسیله چهارپایان حمل می گردد.

كوچ ماشینی :
كوچ ماشینی به شیوه ای از كوچ اطلاق می گردد كه در جریان كوچ خانوار و باروبنه بوسیله وسائط نقلیه موتوری حمل می گردد. در این شیوه ممكن است دام خانوار نیز بوسیله وسایل نقلیه موتوری جابجا گردد.

كوچ افقی :
شیوه ای از كوچ كه فاصله قشلاق و ییلاق زیاد طولانی باشد. معمولاً طول مسیر كوچ در این نوع كوچ بین چند تا چندین ده كیلومتر می باشد معمولاً كوچهای افقی در عرصه دشت ها و نواحی جلگه ای و هموار انجام می گیرد.

كوچ عمودی:
شیوه ای از كوچ كه چه بسا فاصله قشلاق و ییلاق نسبتاً زیاد نبوده اما در عوض اختلاف ارتفاع بین ییلاق و قشلاق قابل ملاحظه می باشد. این نوع كوچ مختص نواحی كوهستانی است و طی آن عشایر از نواحی پست به نقاط مرتفع كوهستانی همجوار و بالعكس كوچ می نمایند.

كوچ دورانی :
شیوه ای از كوچ كه عشایر در شعاع مشخصی بدون دستیابی به تغییرات آب و هوایی زیاد بدنبال تعلیف دام كوچ می كنند. این نوع كوچ عمدتاً در مناطق هموار كویری مانند استانهای سیستان و بلوچستان و كرمان در ایران مشاهده می گردد.

مهاجرت:
مهاجرت حركت و جابجایی مكان سكونت است كه معمولاً در سطح جغرافیا كه با طرح و قصد قبلی صورت گیرد و به تغییر محل اقامت آنان برای همیشه یا مدتی طولانی انجامد ... از نظر اداره امور اجتماعی سازمان ملل آنانی مهاجر تلقی می شوند كه 1) جهانگرد، بازرگان، دانشجو یا مسافر عادی نباشند، 2) ساكنان نواحی مرزی نیز نباشند (كه بطور عادی در بین دو كشور رفت و آمد می كنند)، 3) جزء پناهندگان یا افراد و یا جمعیتهای جابجا شده یا انتقال یافته نباشد.
یكی از عوامل اسكان عشایر مهاجرت است كه ممكن است در محدودة زیست بوم عشایری بوقوع پیوسته و یا مهاجرت به خارج از زیست بوم و اسكان در روستاها یا شهرها باشد.

كانون اسكان عشایری:
به محدوده ای از زیست بوم اطلاق می گردد كه بر اساس مطالعات سازمان امور عشایر یا مشاورین صلاحیت دار، دارای منابع، امكانات و استعدادهای لازم برای ایجاد اشتغال و اسكان عشایر باشد. این كانونها به عنوان یكی از واحدهای برنامه ریزی برای ساماندهی عشایر به دو نوع شامل: كانون توسعه هدایتی (برنامه ریزی شده) و كانونهای توسعه اسكان خودجوش تقسیم می شوند.

سامان عرفی عشایر:
سامان عرفی به محدوده ای از اراضی مرتعی اطلاق می شود كه از گذشته مورد بهره برداری تعداد مشخصی از خانوارهای عشایر قرار گرفته و عرفاً دارای حق بهره برداری از آن می باشند.

سامانه عشایری :
به محدوده ای كه در برگیرنده چند سامان عرفی باشد گفته می شود. گنجایش مطلوب هر سامانده حدود 50 خانوار و حداقل آن در شرایط استثنایی 20 خانوار می باشد كه این ظرفیت، امكان برنامه ریزی سامانه را همانند برنامه ریزی در واحد جغرافیایی مثل حوزه آبریز و واحدهای تقسیمات سیاسی مثل روستا مهیا می نماید.

حداقل خدمات مورد نیاز عشایر:
مجموعه ای از امكانات، ابزار و وسایل، فعالیتهای عمرانی، آموزشی، پرورشی، بهداشتی، ترویجی و فرهنگی كه توسط دستگاههای اجرایی مختلف تعریف و به جامعه عشایری ارائه می شود.

خدمات ثابت:
آن دسته از فعالیتها و خدمات كه در مراكز ثابت امكان انجام و ارائه دارند و اندازه، حجم، شكل، كیفیت و سایر مشخصات آن به گونه ای نیست كه بتوان این خدمات را بصورت سیار ارائه نمود.

خدمات سیار:
به فعالیتهایی اطلاق می گردد كه با مراجعه به خانوار و یا محل استقرار عشایر ارائه می گردد.

آستانه برخورداری:
حداقل شرایط لازم برای ارائه نوعی از خدمات.

آستانه دسترسی:
فاصله بین محل استقرار تا نزدیكترین محل ارائه نوعی از خدمت.

ساماندهی عشایر:
عبارت است از ساز و كارهایی كه از طریق تامین معیشت و امنیت اقتصادی و همچنین ارتقای شاخصهای توسعه انسانی این جامعه - در حد میانگین جامعه روستایی كشور- كه در دو بخش حمایت از اسكان ساماندهی كوچ صورت می گیرد.

حمایت از اسكان عشایرداوطلب:
عبارت است از ارائه خدمات و اقدامات برای اسكان عشایر كه موجب حفظ، بهبود و توسعه فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی و خصوصاً ایجاد اشتغال (كار مولد) و احداث حداقل تاسیسات زیربنایی لازم و مسكن مناسب برای عشایر شده به گونه ای كه منجر به كاهش درآمد عشایر اسكان یافته نسبت به قبل از اسكان نگردد.

ساماندهی كوچ:
عبارت است از ارائه خدمات حین كوچ و ایجاد زیرساختها و تاسیسات لازم و مناسب در مسیر كوچ و در اطراقگاه¬ها به منظور تامین نیازهای عشایر و تسهیل در امر كوچ.

گزارش اجمالی از وضعیت عشایر شمیرانات

شهرستان شمیرانات از شمال به استان مازندران ، از جنوب به تهران ، از غرب به كرج و از شرق به دماوند محدود گردیده و دارای دو بخش رودبار قصران و لواسانات مشتمل بر 3 دهستان و 77 آبادی می باشد.

وسعت مراتع این شهرستان 7675 هكتار مراتع قشلاقی و 40350 هكتار مراتع ییلاقی عشایر است.

در منـاطق عشـایـری محـدوده ایـن شهـرستــان 152 خـانوار از ایلات و طوایف مستقل هـداونـد ، كـوهی ، كـردبچه و كلهــر بــا دارا بودن 35218 واحد دامی در مناطق ییلاقی قوشخانه ، قرقره سنگ ، چهل بره ، كمر دشت ، حـاجی آباد ، جانستـان ، انـدار ، میان رود ، هملون ، كرچك ، گینه چال ، گلدر ، هریاس ، روته ، لجنی ، قرقره چشمه ، دوآبی ، ورزراه ، خرسنگ كوه ، وله در و مناطق قشلاقی و میانبند امامه ، برگ جهان ، لالان ، آهنگرك ، پورزن بالا و پایین و شمشك بالا در قالب 4 سامانه و 41 سامان عرفی مستقر می باشند.


گزارش اجمالی از وضعیت عشایر پاكدشت

شهرستان پاكدشت از شمال به تهران ، از جنوب به ورامین ، از غرب به ری ، از شرق به دماوند و ایوانكی محدود گردیده ، دارای دو بخش مركزی و شریف آباد مشتمل بر 6 دهستان و 68 آبادی می باشد.

وسعت مراتع این شهرستان31650 هكتار مراتع قشلاقی عشایر است.

در منـاطق عشـایـری محـدوده ایـن شهـرستــان 492 خـانوار از ایلات و طوایف مستقل هـداونـد (سیری) ، هداوند (خانی) بــا دارا بودن 114196 واحد دامی در مناطق ییلاقی مرغسر ، دهنه سنگ ، چهل بره ، كمردشت ، سرخك ، آب باریك ، بستك ، سفیدآباد ، الرم ، قلعه نو ، خشكه رود ، پشم لشم ، چال چال ، پهن كوه ، هماسان ، میان رود ، نیك و مناطق قشلاقی توچال ، ، فرون آباد ، حاجی آباد ، فیلستان ، قوهه ، حمامك ، قلعه نو ، كلین ، قره آغاج ، كریم آباد ، در قالب 4 سامانه و 21 سامان عرفی مستقر می باشند.


گزارش اجمالی از وضعیت عشایر شهریار

شهرستان شهریار از شمال به كرج ، از جنوب به ساوه و رباط كریم ، از غرب به كرج از شرق به اسلامشهر و تهران محدود گردیده ، دارای دو بخش مركزی و چهاردانگه مشتمل بر 4 دهستان و 26 آبادی می باشد.

وسعت مراتع این شهرستان 39950 هكتار مراتع قشلاقی عشایر است.

در منـاطق عشـایـری محـدوده ایـن شهـرستــان253 خـانوار از ایلات و طوایف مستقل شاهسون ، مغان ، عرب ، تات ، شیرازی بــا دارا بودن 33171 واحد دامی در مناطق ییلاقی قانوبلاغ ، ماهدشت ، قنبرآباد ، گرمابدر ، حصارك ، سفیدكوه ، غفاری ، ایلیكا ، بودر و مناطق قشـلاقی قـره ترپاق ، چـاقو ، محمـدآباد قمشلو ، گمرگان ، الله آباد ، احمدآباد ، سعیدآباد ، حاجی آباد سفلی ، امیرآباد ، علی آباد ، قجر تخت رستم ، اكبرآباد ، نورآباد ، ولی آباد ، اخترآباد و زرین آباد در قالب 2 سامانه و 33 سامان عرفی مستقر می باشند.


گزارش اجمالی از وضعیت عشایر شهرستان فیروزكوه

شهرستـان فیـروزكـوه از شمـال به استـان مـازندران ، از جنـوب و شـرق بـه استـان سمنان ، از غـرب بـه دماوند محـدود گردیده ، دارای دو بخش مركزی و ارجمند مشتمل بر 5 دهستان و 91 آبادی می باشد.

وسعت مراتع این شهرستان 30390 هكتار مراتع ییلاقی عشایر است.

در مناطق عشایری محدوده این شهرستان 647 خانوار ازایلات و طوایف مستقل طرود ، سنگسری ، تورانی ، كتال ، سیر ، ارجمند ، لزور ، جلیزجند بــا دارا بودن 105217 واحد دامی در مناطق ییلاقی بایورد ، لترو ، غرقاب ، كبودر ، پاپونچال ، تشتین ، ارو ، سرخ لوار ، میان تنگه ، سرانزا ، دوشه ماسولی ، هما ، پلدر ، خونزی ، اندور ، میورد ، سله بن ، لاسم ، سرك ، بهنك ، سرخمبه ، كندك ، كهنك ، وندبده ، كهونو ، وردو ، سیاهرود ، ورند ، فیر ، تارنیزا ، واشی و مناطق قشلاقی خانخودی ، بكران ، دستجرد ، طرود ، احمدآباد ، اسك شو ، ایوانكی ، عباس آباد ، زمان آباد ، كیكی و چاه جم در قالب 4 سامانه و 26 سامان عرفی مستقر می باشند.

ضمنا" این شهرستان همه ساله در فصل ییلاق پذیرای 450 خانوار عشایر میهمان می باشد.


گزارش اجمالی از وضعیت عشایر شهرستان ورامین

شهرستـان ورامین از شمـال به پاكدشت ، از جنـوب به قم و ایوانكی ، از شـرق بـه ایوانكی و از غـرب بـه ری محـدود گردیده ، دارای چهار بخش مركـزی ، قرچك ، پیشـوا و جـواد آباد مشتمل بر 8 دهستان و 216 آبادی می باشد.

وسعت مراتع این شهرستان 112100 هكتار مراتع قشلاقی عشایر است.

در مناطق عشایری محدوده این شهرستان 415 خانوار ازایلات و طوایف مستقل كتی ، عالیدایی ، شیركوند ، كلكوهی ، عرب سالاری ، عـرب صحنـایی بــا دارا بودن 107340 واحد دامی در مناطق ییلاقی خوكچال ، سركس ، ترشك چال ، ورآرو ، عسل عسل ، سیاه پلاس ، گل زرد ، چهل بره ، قوشخانه ، زردپشته ، نمدكوثر ، گرمابدر ، سربهار ، صالح آباد ، آرو ، دره دماوند ، عسل آباد و مناطق قشلاقی تله سرخ ، مكرش ، سیاهكوه ، دیر و مره ، تپه دو برار در قالب 3 سامانه و 18 سامان عرفی مستقر می باشند.


گزارش اجمالی از وضعیت عشایر شهرستان ری

شهرستـان ری از شمـال به تهـران ، اسلامشهر و رباط كریم ، از جنـوب بـه قـم ، از غـرب بـه اسلامشهـر و رباط كریم و از شـرق به ورامین و پـاكدشت محـدود گردیده ، دارای سه بخش مركزی ، كهریزك و فشافویه مشتمل بر 6 دهستان و 131 آبادی می باشد.

وسعت مراتع این شهرستان 102524 هكتار مراتع قشلاقی عشایر است.

در مناطق عشایری محدوده این شهرستان 197 خانوار ازایلات و طوایف مستقل كلهر ، عرب ، كلكوهی بــا دارا بودن 51469 واحد دامی در مناطق ییلاقی خـرسنگ ، ملك چشمه ، استـركلك ، خشـكه رود ، ولدره ، گونك چال و مناطق قشلاقی مسگرآباد ، دیر و مره ، درسون آباد ، یافت آباد ، عبدل آباد ، حسن آباد و باقرآباد ، چهل قز ، دهك ، قره چشمه ، لپه زنك ، سنگ تراشان و توتك در قالب 3 سامانه و 18 سامان عرفی مستقر می باشند.


گزارش اجمالی از وضعیت عشایر شهرستان دماوند

شهرستـان دماوند از شمـال به استان مازندران ، از جنـوب به گرمسار ، از شـرق بـه فیروزكوه و از غـرب بـه تهران ، شمیرانات و پاكدشت محـدود گردیده ، دارای دو بخش مركزی و رودهن مشتمل بر 5 دهستان و 168 آبادی می باشد.

وسعت مراتع این شهرستان 24145 هكتار مراتع قشلاقی و 23316 هكتار مراتع ییلاقی عشایر است.

در مناطق عشایری محدوده این شهرستان 256 خانوار ازایلات و طوایف مستقل هداوند ، عرب (صحنایی ، سرهنگی، كتی) ، سنگسری ، الیكایی ، بولانی ، پازوكی ، سیاه منصوری ، بوربور ، كرد بچه بــا دارا بودن 61200 واحد دامی در مناطق ییلاقی نمد كوثر ، چال چال ، رینه كوه ، پهن كوه ، شیخ علی خان ، مرغ ، سیاه چال ، آبعلی ، تار ، ورین ، پشتبند بالا و پایین ، قوشخانه ، سیاه پلاس ، قـرقـره سنگ و مناطق قشلاقی چشمه نادی ، گلستانك ، سیاه چشمه ، حسین آباد ، بولان ، تجرك ، عباس آباد ، ذره در ، خورین ، جوز درخت ، مهرآباد ، تمیسان ، كولیك و آب كلا در قالب 3 سامانه و 30 سامان عرفی مستقر می باشند.


گزارش اجمالی از وضعیت عشایر شهرستان تهران

شهرستان تهران از شمال به استان شمیرانات و كرج ، از جنوب به پاكدشت ، ری و اسلامشهر ، از غرب به كرج و شهریار و از شرق به دماوند محدود گردیده ، دارای سه بخش كن ، مركزی و آفتاب مشتمل بر 4 دهستان و 87 آبادی می باشد.

وسعت مراتع این شهرستان 8150 هكتار مراتع قشلاقی عشایر است.

در منـاطق عشـایـری محـدوده ایـن شهـرستــان 79 خـانوار از ایلات و طوایف مستقل هداوند ، كوهی ، كلهر بــا دارا بودن 19030 واحد دامی در مناطق ییلاقی قوشخانه ، قرقره سنگ ، چهل بره ، كمر دشت ، قرقره چشمه ، دوآبی ، ورزراه ، خرسنگ كوه و مناطق قشلاقی باغكمش ، تماشا ، ترقیان ، سنجریان ، كمرد ، كرشت ، خجیر در قالب 4 سامانه و 16 سامان عرفی مستقر می باشند.